Z chwilą napaści Rosji na Ukrainę złapałam się na tym, że przespałam jakąś istotną część historii współczesnej, że w pędzie codzienności umknęło mi coś niezwykle ważnego. Początkowy szok i niedowierzanie, jakie zawładnęły mną z końcem lutego zaczął ustępować na rzecz silnego wzburzenia kierowanego – co zaskoczyło nawet mnie samą – nie tyleż na Rosję Putina co na… siebie. Za wieloletnią naiwność, ignorancję, przymykanie oczu, niedopuszczanie do świadomości faktów, które rozgrywały się przecież tuż pod nosem, za wschodnią granicą Polski. Żyłam w bańce mydlanej, w przeświadczeniu, iż Rosja to w sumie jeśli nie postępowy kraj, to chyba jednak kierujący się w miarę demokratycznymi zasadami. Moja irytacja rosła tym bardziej, iż w miarę rozwoju sytuacji w Ukrainie i upływających dni, moja pamięć zaczęła przywoływać kolejne medialne kadry…
Przez mój umysł zaczęły przewijać się przebłyski sprzed kilkudziesięciu lat, miesięcy, tygodni. Pojawiły się w nich skrawki informacji zamachów na wieżowce w Moskwie, atak terrorystyczny w teatrze na Dubrowce, w szkole w Biesłanie, rozmyte kadry z zabójstwa Anny Politkowskiej czy Borisa Niemcowa, druzgoczące obrazy z wojny w Czeczenii, Euromajdanu, wreszcie z próby otrucia Aleksieja Navalnego. Moje przeświadczenie o demokracji i rosyjskiej praworządności coraz bardziej zaczęły się rozmywać. Mój umysł zaczął najpierw apatycznie, później coraz sprawniej łączyć fakty, oczy zaczęły się szerzej otwierać. Najwidoczniej wcześniej nie odrobiłam lekcji z historii lub też celowo nie chciałam dopuścić do głosu faktu, że świat wcale nie wygląda tak, jak ja chciałam, by wyglądał. Finalnie stwierdziłam, że skoro i tak nie mam większego wpływu na przebieg wydarzeń za granicą, to jednak mogę i zdecydowanie powinnam zgłębić temat, spróbować zrozumieć zaistniałą sytuację, doszukać się jej przyczyn, a co najważniejsze informować o tym, po które książki przedstawiające sytuację warto sięgnąć. Sama się zdziwiłam jak bardzo rynek wydawniczy przesycony jest literaturą tematyczną, do tej pory przeczytałam ledwie dziesięć tytułów, jakie oferuje. Nie czuję się żadną ekspertką w temacie i cały czas mam ogromny głód na więcej. Niemniej już dziś chciałabym zwrócić Waszą uwagę na kilka pozycji.
Prawdziwym opus magnum okazała się książka autorstwa Krystyny Kurczab-Redlich o dość niewinnym tytule Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina. Wieloletnia korespondentka w Rosji, znana głównie z wstrząsających filmów dokumentalnych z Czeczeni, przekrojowo i niebywale dokładnie analizuje nie tylko życiorys prezydenta Rosji, ale przede wszystkim skomplikowaną sytuację społeczno-polityczną w Rosji i byłych republikach radzieckich. Dziennikarka umiejętnie łączy fakty z życia osobistego Putina z jego pozycją na Kremlu, zarówno obecną jak i tą na przestrzeni ubiegłych lat. To prawdziwa wiwisekcja osobowości jednego z najpotężniejszych ale i zagadkowych ludzi świata, dogłębny portret psychologiczny, a także wstrząsający dokument, którym autorka udowadnia, iż demokracja, którą mamił światu oczy Putin jest iluzoryczna, a jego imperialne zapędy latami kiełkowały, by z każdą skrzętnie zaplanowaną inicjatywą, niezależnie czy w Czeczeni, Gruzji czy Ukrainie, rozkwitnąć z apodyktyczną, przeraźliwie inwazyjną mocą. Jeśli mielibyście wybrać i przeczytać jedną książkę w temacie Rosji Putina, to wybierzcie właśnie tę.
Tytuł: Wowa, Wołodia, Władimir. Tajemnice Rosji Putina
Autor: Krystyna Kurczab-Redlich
Wydawnictwo: W.A.B.
Rok wydania: Wydanie I – 2016, Wydanie II – 2022
Ilość stron: 800
Dziękuję Sofario za przesłanie egzemplarza książki.
-
-
Głową o mur Kremla
Krystyna Kurczab-Redlich · Saga Egmont · Wydanie II · 2022
Jeśli interesuje Was zgłębienie tematu od poszewki, warto sięgnąć po wcześniejszą propozycję wydawniczą Krystyny Kurczab-Redlich. Nieniejszy tytuł jest zbiorem reportaży o życiu Rosjan, powstałych podczas jej wielokrotnych pobytów w Rosji. Niniejszymi tekstami dziennikarka udowadnia jak bardzo niejednoznaczny jest obraz Rosji za czasów panowania Putina i jak bardzo kraj ów balansuje pomiędzy demokracją a dyktaturą. To książka, która poniekąd normalizuje obraz Czeczenów, którzy za sprawą działań propagandowych postrzegani byli głównie w kategoriach terrorystów.
-
Szalona miłość. Chcę takiego jak Putin. Reportaże z Rosji
Barbara Włodarczyk · Wydawnictwo Literackie · 2021
Putin w oczach przeciętnego mieszkańca Rosji od sprzedawcy figurek, poprzez kołchozowego kierowcę po szefową fundacji. Z luźnych rozmów kreuje się spójny obraz dyktatora, jako właściwej osoby na właściwym miejscu, bożyszcza, któremu należy się hołd. Książka, która w pełni odzwierciedla fakt, iż telewizyjna propaganda w pełni spełnia swoją rolę, a Rosja to stan umysłu.
-
-
-
Putin. Człowiek bez twarzy
Masha Gessen · Wydawnictwo Prószyński i S-ka · 2012
Książka, z której dowiemy się jak bardzo podstępnym i wyrachowanym politykiem okazał się Putin. Po raz wtóry okazuje się, że cicha woda brzegi rwie, a spryt i podstęp wespół z manipulacjami to prosta droga do zbudowania solidnej dyktatury, której nie zagrażają ani media (gdyż te wolne zostały zlikwidowane), ani opozycja (ta została z kraju wygnana lub po prostu wyeliminowana). Dokładna analiza życiorysu oraz drogi do politycznej kariery. Reportaż drobiazgowy i obszerny, dla lubiących biograficzną szczegółowość.
-
Trolle Putina. Prawdziwe historie z frontów rosyjskiej wojny informacyjnej
Jessikka Aro · Wydawnictwo Sine Qua Non · 2020
Zatrważające w jak prosty i wyrafinowany zarazem sposób można manipulować opinią publiczną oraz żonglować informacją, w zależności od tego jaki efekt finalnie chce się uzyskać. Prócz przedstawienia własnej, niesłychanie smutnej historii, z jaką przyszło się Aro zmierzyć na swojej dziennikarskiej drodze, Finka analizuje poszczególne techniki propagandy i punktuje naczelne grzechy współczesnych mediów społecznościowych. Po tej lekturze nie tylko jeży się włos na głowie, ale zapala czerwona lampka w głowie, sugerująca, by nigdy w pełni nie ufać publikowanym w mediach informacjom. Lektura obowiązkowa.
-
-
-
Na ciężkim kacu. Nowa Rosja Putina i duchy przeszłości
Shaun Walker · Wydawnictwo Poznańskie · 2019
Szerokie spektrum obserwacyjne, zarówno pod względem geograficznym, jak i historycznym. Obraz współczesnej Rosji, od jej zachodniego krańca po daleką Syberię, tej współczesnej jak i tej za rządów Stalina. Książka, która obedrze Was z wszelkich wątpliwości (jeśli je oczywiście mieliście), iż wystarczy odsunąć Putina od władzy, by sytuacja polityczna pomiędzy krajami zachodnimi a Rosją się znormalizowała. Kolejna pozycja udowadniająca, iż Rosja to stan umysłu.
-
Dzienniki kołymskie
Jacek Hugo-Bader · Czarne · 2017
Rosja bez cenzury, za to w luźnych rozmowach ze zwykłymi mieszkańcami. Opowiadają jak i z czego żyją, jak odczuwają rzeczywistość i jak wpłynęła na nich historyczna zawierucha począwszy od dojścia do władzy bolszewików, a na Putinie skończywszy. Zdecydowanie inne spojrzenie na wschodnie imperium, widziane oczyma jego prowincjonalnych obywateli. Rosja od jej samego środka. Obraz swojski i szczery, dość jednak przygnębiający.
-
-
-
Rosja od kuchni. Jak zbudować imperium nożem, chochlą i widelcem
Witold Szabłowski · Wydawnictwo W.A.B. · 2021
Ta książka to jedna z moich zdecydowanych faworytek. Napisana w lekkim tonie, przekrojowa, bo ukazująca Rosję od czasów ostatnich carów, poprzez czasy Lenina, Stalina, Chroszczowa, a na Putinie skończywszy. Spojrzenie Szabłowskiego jest jednak dalekie od tych, prezentowanych w książkach wyżej. Tutaj mamy Rosję od kuchni sensu stricto. To, jak wyglądały talerze i ulubione dania czołowych rosyjskich polityków i jak skandaliczna przepaść była pomiędzy talerzami ukraińskich obywateli za czasów Stalina to tylko jeden z wielu poruszanych w książce aspektów. Z jednej strony wstrząsająca, z drugiej, głównie za sprawą dołączonych do historii przepisów oryginalnych dań, niebywale apetyczna pozycja. Nie tylko dla fanów kuchni.
-
Planeta Piołun
Oksana Zabużko · Wydawnictwo Agora · 2022
Zbiór esejów, które porażają swym wróżebnym przesłaniem. Pióro ukraińskiej pisarki i poetki jest wyraziste, autorka w zdecydowany sposób opisuje ukraińską rzeczywistość na przestrzeni ostatnich lat, począwszy od Hołodomoru z lat trzydziestych XX wieku, poprzez katastrofę w Czarnobylu w 1986, po czasy Majdanu. Eseje te w sposób przekrojowy łączą ukraińską i radziecką historię z rzeczywistością nam bliską i współczesną. Świat polityki miesza się tutaj ze światem literackim i światem filmu, a wszystko okraszone zostaje gorzkim i poruszającym odautorskim komentarzem. Cechą charakterystyczną tej prozy jest bezpośredniość słowa, liryczny wydźwięk i niebywała erudycja. Piękna, liryczna literatura, która poraża bezwzględną prawdą.
-
-
-
Czerwony alert. Jak zostałem wrogiem numer jeden Putina
Bill Browder · Wydawnictwo Post Factum · Wydanie II 2021
Jeśli nie lubicie reportażu sensu stricto, wszelkie dane biograficzne i historyczne Was zanudzają, a mimo wszystko chcecie zobaczyć jak od kuchni wygląda polityka Putina, ta książka będzie doskonałym wyborem. Historia przedsiębiorcy pochodzenia amerykańskiego, rozkręcającego duży biznes w Rosji staje się idealną pożywką dla idealnie działającej machiny, która na celu ma eliminację osób niewygodnych politycznie. Książka, która za sprawą lekkiego pióra, lekko sensacyjnej nuty oraz zatrważającej historii jej bohatera i autora jednocześnie, czyta się z zapartym tchem. Zatrważająca.
