„Jak wam się podoba” to zbiór trzydziestu wszechstronnych tematycznie felietonów i reportaży napisanych przez Erica Arthura Blaira, publikującego pod znanym wszystkim pseudonimem George’a Orwella. Otwiera je tekst „O sobie”, w którym to autor „Roku 1984” oraz „Folwarku zwierzęcego” opowiada o swoim życiu, a zamyka rozdział quasi-biograficzny „Kalendarium życia”, przybliżający najważniejsze wydarzenia z życiorysu jednego z najpopularniejszych pisarzy angielskich XX wieku, jakim bez wątpienia był George Orwell.
Ale to nie owa biograficzna klamra jest w tym zbiorze najistotniejsza (choć zdecydowanie ułatwia jego zrozumienie i uporządkowania kluczowych myśli), a to, co zebrano i zamknięto w jej encyklopedycznych ramach. W tekstach tych George Orwell jawi się bowiem – co wszak udowodnił niejednokrotnie swoją twórczością prozatorską – jako człowiek o otwartym i wizjonerskim umyśle. W sposób porywający opowiada przede wszystkim o wojnie w Europie oraz jej konsekwencjach, punktując hipokryzję politycznych elit, czołowych agresorów, szeroko pojęty militaryzm, faszyzm i towarzyszące wojennym działaniom agresję oraz przemoc, które w konsekwencji przyniosły za sobą wiele krzywd.
Orwell snuje również futurystyczne wizje Europy jako wspólnoty państw zjednoczonych, co z perspektywy czasu już nie szokuje, ale jest dowodem na to, iż Anglika cechował niebywale światły umysł i odwaga zarówno w komentowaniu rzeczywistości mu współczesnej i bliskiej, jak i w próbie imaginacji świata przyszłości. Człowiek bezbronny i słaby stoi na czele większości tych rozważań, a przywoływane obrazy niejednokrotnie wywołują współczucie czy poczucie bezsilności (za przykład niech posłuży chociażby opis wizyty autora we francuskim szpitalu oraz urągających godności ludzkiej praktyk w owej placówce).
Ale nie tylko bieda i ludzka krzywda stoją w centrum filozoficznych rozważań Orwella. W jego notatkach znajdziemy również otwarty głos krytyki skierowany w stronę współczesnych mu artystów, przede wszystkim w kierunku Salvadora Dalego. Nie szczędzi mu krytyki, surowo ocenia zarówno autobiografię jak i hedonistyczne podejście do życia. Anglik podkreśla, że społeczeństwo ma tendencję do rozgraniczania postaci i osobowości artystów od ich twórczości, co nie spowoduje, iż staną się oni lepszymi ludźmi. Co zaskakujące, autor nie szczędzi również kolegów po piórze, a swą krytykę kieruje chociażby w kierunku samego Szekspira. Autor „Roku 1984” w swych rozważaniach nie zapomina jednakże o pochwałach, a te szczególnie często wędrują chociażby w stronę Tołstoja czy Jamesa Joyce’a i jego opus magnum „Ulissesa”.
Choć większość tekstów dotyka rzeczy społecznie ważnych, polityki, ekonomii czy wojen, w zbiorze znaleźć można również eseje o lżejszym i zdecydowanie bardziej ludycznym wydźwięku. Wspaniale odkrywać smaki kuchni angielskiej, nad którymi niemalże rozpływa się Orwell. A opowiada o nich z taką pasją i rozrzewnieniem, że nawet największy antagonista wędzonych śledzi, puddingu Yorshire, kremu Devonshire czy herbatników i sosu chlebowego postanowi się przełamać i owych specjałów podczas swej wizyty na Wyspach Brytyjskich jednak spróbować. Nie wolno zapomnieć o kulturze zaparzania herbaty z mlekiem, o której również w sposób fascynujący pisze Anglik.
Między wierszami tekstów Orwella skrzy się dodatkowo zaskakujący dowcip i doskonałe poczucie humoru, uwypuklone najmocniej bodaj w tekście „Zwierzenia recenzenta książek”, w którym to ten zajmujący się również krytyką literacką autor, zabawnie i z przymrużeniem oka opisuje dzień z życia osób z branży. Tekst zaskakująco aktualny, będący dowodem na to, iż środowisko literackie tkwi w pewnego rodzaju marazmie a przez wiele lat w domenie owej niewiele uległo znaczącej zmianie.
„Jak wam się podoba” łączy w sobie teksty błyskotliwe i zaskakujące, co może zaszokować, ukazujące Orwella jako człowieka sympatyzującego zarówno z socjalizmem demokratycznym jak i mającym umiarkowane zrozumienie dla pewnych postaw Hitlera (z początków jego politycznej kariery), jednocześnie człowieka o otwartym, światłym i daleko myślącym umyśle, potrafiącym trafnie ocenić jak i surowo skrytykować ważne dla Europy wydarzenia i postawy. W tekstach tych odnajdziemy nie tylko jego sympatie i antypatie ale przede wszystkim odkryjemy empatię w kierunku człowieka jako jednostki. Doskonała kronika czasów powojennych w Europie oraz porywające uzupełnienie zarówno twórczości jak i samej biografii autora „Roku 1984”.
Zbiór tekstów dostępny jest na platformie Woblink, zarówno w formie tradycyjnego e-booka jak i jego wersji audio.
Tytuł: Jak wam się podoba
Autor: George Orwell
Tłumaczenie: Bartłomiej Zborski
Wydawnictwo: Bellona
Rok wydania: 2023
Ilość stron w wersji papierowej: 320
Współpraca recenzencka z Woblink
