W okowach dziecięcych lęków – „Życie Sus”, Jonas T. Bengtsson

Posępna to wizja, gdy kobieta u progu dorosłości mierzyć się musi z druzgocącą rzeczywistością, w której ojciec jest mordercą matki, a brat walczy o życie w szpitalu. Jonas T. Bengtsson stworzył mroczny portret jednostki na skraju psychozy. Jednostki ciągle niedojrzałej, pogubionej, ale z konkretnie wyznaczonym celem. Uwierająca samotność oraz odpowiedzialność za własne życie zdają się być bowiem niczym w obliczu deficytu miłości z lat dziecięcych oraz narastającej woli zemsty na ojcu, do której dojrzewa tytułowa Sus.

Niemająca warunków do beztroskiego dzieciństwa dziewczyna naznaczona jest widmem dysfunkcyjnych i toksycznych relacji rodzinnych, co przekłada się na jej niespełnione pragnienia. Fatalistyczna przeszłość, pełna nagromadzonych krzywd ograbia Sus z możliwości swobodnego rozwijania się. Poczucie bezpieczeństwa oraz bezwarunkowej miłości były dla niej jedynie mrzonką, dziecięcym rojeniem, któremu w pewnym momencie się poddaje. Finalnie jednak pozostaje cały czas pogubionym dzieckiem. Bo Sus nie dojrzała, zatrzymała się na etapie walki o dorosłość, której to otoczenie nie pozwoliło jej nigdy osiągnąć.

Dlatego też Sus wyznacza sobie granice, które sukcesywnie i wytrwale przekracza. Kluczy, niebezpiecznie eksperymentuje, przekracza bariery, bawi się nimi, a zabawy te są manifestacją poranionej, skrzywdzonej duszy małego dziecka. To krzyk bezbronnej dziewczynki, którą ograbiono z dzieciństwa, nie dając jednocześnie najmniejszej możliwości wejścia w dorosłość. Sus pozostała w okowach własnych lęków, potworów z dzieciństwa, a także wzmagającego się i pożerającego ją poczucia wymierzenia sprawiedliwości, definitywnego rozprawienia się z ojcem. To studium zła, które kiełkuje, by z każdym ponurym wspomnieniem narastać…

Życie Sus to powieść pozbawiona ozdobników. Sucha, bezwzględna, ogołocona z emocjonalnych ornamentów narracja przecina esencjonalną akcję niczym nóż. Jonas T. Bengtsson nie stroni od bezkompromisowego użycia słowa, szafuje nim w sposób nieprzejednany i klarowny, co czyni z rzeczonej miniatury literackiej rzecz przejaskrawioną, niemalże karykaturalną.

Życie Sus jest powieścią syntetyczną, pozbawioną szeroko pojętego gawędziarstwa. Oszczędność słowa nie jest jednakże synonimem emocjonalnej powściągliwości. Jest wprost przeciwnie, utwór wypełnia wachlarz uczuć, świdrujących, dojmujących, mrocznych i bolesnych. To historia wyrazista, przepełniona ciężkim do ukojenia bólem, dojmującą samotnością oraz goryczą niezrozumienia. Ciężki kaliber.

Tytuł: Życie Sus
Autor: Jonas T. Bengtsson
Tłumaczenie: Iwona Zimnicka
Wydawnictwo: Poznańskie
Rok wydania: 2020
Ilość stron: 213