Inna – „Dziewczyna z konbini”, Sayaka Murata

Jedynym zajęciem trzydziestosześcioletniej Kaiko Furukury jest praca w konbini – sieciowym sklepie wielobranżowym, za fasadą którego kobieta zdaje się ukrywać przed rodziną, społeczeństwem, a przede wszystkim zaś przed ich naciskami oraz krytyką odnośnie szeroko przyjętego, tradycyjnego stylu życia, którego Kaiko nie prowadzi. Jej zachowania są nietypowe, poniekąd nonkonformistyczne. Niezamężna, bezdzietna, pracująca tylko dorywczo, z niepokojącymi, momentami odbiegającymi od ogólnie przyjętych norm zachowaniami – to kobieta wyobcowana.

Inna.

Jej odrębność bywa interesująca, ale też przyprawić może o dreszcze grozy na plecach. Osobliwa, nieodgadniona, nieprzenikniona – to typ, który trudno rozgryźć, ciężko polubić, który wprawia w osłupienie. To osoba, przy której odczuwa się pewien psychiczny dyskomfort, co też namacalne staje się podczas lektury.  Seyaka Murata stworzyła fascynującą kreację głównej bohaterki, której dziwne i nieprzewidziane zachowania wywołać mogą ciarki na skórze. Tworząc tak charakterystyczną postać Japonka stara się zwrócić uwagę na społeczne wykluczenie i brak akceptacji ze strony społeczeństwa dla zachowań odmiennych, nietypowych i nietradycyjnych.

Świat normalnych ludzi nie znosi odmienności.

Powieścią Dziewczyna z kombini Murata podejmuje delikatną problematykę alienacji jednostki i jej zagubienia w społeczeństwie. Krytykuje wszelkie obywatelskie aluzje w stosunku braku konformistycznych zachowań tejże wobec ogółu. Keiko to odzwierciedlenie aspołecznego typu osobowości, który, by funkcjonować potrzebuje ładu oraz konkretnych, powtarzalnych instrukcji (te znajduje w sklepiku, w którym pracuje), a który jednocześnie nie jest w stanie podjąć odważnych kroków, by odmienić swoje życie.

Nie wiedziałam, dlaczego akurat konbini, dlaczego nie nadawałam się do normalnej pracy. Byłam świetną ekspedientką, gdyż nauczyłam się z podręcznika, co, kiedy i jak robić, ale co ze światem, do którego nie ma instrukcji obsługi?

To opowieść o niedostosowaniu społecznym, o nacisku ze strony ogółu, jego niesprawiedliwych ocenach i stawianych wymaganiach, a tym samym wynikającej z nich samotności, osaczenia, zagubienia, wykluczenia i napiętnowania jednostek niedostosowujących się do normatywnych zasad pożycia społecznego.

Jedna z najsłynniejszych współczesnych pisarek japońskich zadaje tym samym pytanie o granice, jakie wyznaczają „społeczną normalność” oraz „społeczną dysfunkcję”. Czy życie wedle własnych, nieszkodzących nikomu zasad, ale odbiegających od odgórnie przyjętego modelu stworzenia rodziny czy pięcia się po szczeblach kariery, winno być piętnowane, wytykane palcami, głośno komentowane? To wyraźny i odważny głos w ww. temacie, który zasmuca i niepokoi jednocześnie.

Sięgając po Dziewczynę z konbini  trzeba mieć świadomość, iż książka ta nie jest niepozorna i króciutka, napisana w zaskakująco prosty, niewyszukany, niewyróżniający się stylistycznie sposób. Jest to jednak powieść, której głębokie przesłanie przysłoni wszelkie jej braki, której konkluzja pozwoli przymknąć oczy na nonkonformistyczne zachowania oraz zdusi w zarodku potrzebę ich niesprawiedliwej oceny.

Tytuł: Dziewczyna z konbini
Autor: Sayaka Murata
Tłumaczenie: Dariusz Latoś
Wydawnictwo: Uniwersytetu Jagiellońskiego
Rok wydania: 2019
Ilość stron: 142