„Jutro zaczyna się wrzesień. Boże! Opadła na mnie nagle daremność i przemijanie moich dni i chciałam zacząć krzyczeć w bezsilnej furii na beznadziejne, nieuniknione przemijanie sekund, dni i lat.”
— Sylvia Plath, „Dzienniki 1950–1962”
Są miesiące, które zaczynają się bez większych emocji. Ale wrzesień potrafi uderzyć jak kubeł zimnej wody – i nie chodzi tylko o temperaturę. Coś się kończy, coś się zaczyna, kalendarz znów robi się zapełniony, a w głowie pojawia się znajome pytanie: kiedy to wszystko znowu tak przyspieszyło? Sylvia Plath miała rację – wrzesień potrafi przygnieść myślą o czasie. Ale może też przynieść coś dobrego. Nowy rytm, nowe nawyki, a dla nas? Całkiem sporo nowych książek. Jak co miesiąc przygotowałam dla Was przegląd wrześniowych zapowiedzi. Będzie trochę wyczekiwanych tytułów, kilka zaskoczeń, mam nadzieję, że znajdzie się coś, co trafi prosto w Wasze czytelnicze potrzeby. Wrzesień to dobry moment, by dać książce więcej przestrzeni. Zajrzyjcie – może właśnie tu znajdziecie tę, która idealnie wpisze się we wrześniową aurę. A jest w czym wybierać! Przed Wami aż piętnaście zapowiedzi, serdecznie zapraszam.
Równiny
Gerald Murname · Wydawnictwo Czarne · 17-09-2025
Kultowa powieść kandydata do literackiej Nagrody Nobla
Jedna z najważniejszych książek współczesnej Australii
„Równiny, przez które przyszło mi wówczas jechać, nie były jednostajnym bezkresem. Czasem wyglądałem na rozległą, płytką dolinę usianą z rzadka drzewami i ospałym bydłem; środkiem mógł leniwie sączyć się jakiś strumień. Kiedy indziej, po odcinku skrajnie nieobiecującego terenu, droga wspinała się na coś, co ewidentnie było wzniesieniem, ale zaraz widziałem przed sobą tylko dalszą równinę, płaską, nagą, przemożną”.
Młody filmowiec przybywa do miasta położonego w australijskim interiorze, gdzie spotykają się zamożni właściciele ziemscy gotowi zainwestować w ambitnych twórców i młodych wizjonerów. Szuka wśród nich mecenasa, dzięki któremu będzie mógł zrealizować swój projekt: film o australijskich równinach – ich monotonii, pozornej pustce, hipnotyzującej sile. Jednak im więcej czasu na nich spędza, tym bardziej zaciera się granica pomiędzy tym, co na zewnątrz, a nim samym. Próbuje więc stworzyć dzieło, które najpełniej odda szczególne doświadczenie australijskiego wyobcowania: opowieść o miejscu należącym zarówno do ziemi, jak i do tych, którzy nie boją się zatracić w nieskończoności.
Równiny to powieść o poszukiwaniu piękna i pamięci na rubieżach świata: hipnotyzująca jak pejzaż, który opisuje.
-
Dałem ci oczy, a ty spojrzałaś w ciemność
Irene Solà · Wydawnictwo Czarne · 03-09-2025
Opis wydawcy:
W surowych katalońskich górach, gdzie żyją łowcy wilków, bandyci, dezerterzy, wiedźmy, duchy i demony, leży mas Clavell. Tam w pokoju na piętrze na śmierć czeka staruszka, a wokół krząta się grupa kobiet. Jedna się modli, druga szykuje posiłek, inna porządkuje kuchnię. A wszystko po to, by godnie odprowadzić umierającą w zaświaty. Ale kim właściwie są osobliwe mieszkanki tego ukrytego domu?
Wszystko zaczęło się od Joany, która pragnęła męża. Diabeł spełnił to życzenie, ale w zamian zawarli układ: mężczyzna dla niej, jej dusza dla demona. Kiedy jednak odkryła, że mąż nie spełnia jej oczekiwań, zerwała pakt. Karę za to poniosły kolejne pokolenia kobiet w rodzinie Joany: umierającej Bernadecie brakuje rzęs, modlącej się Margaridzie ćwiartki serca, a krzątająca się w kuchni Blanca urodziła się bez języka.
Dałem ci oczy, a ty spojrzałaś w ciemność to zuchwała i porywająca powieść, w której zacierają się granice między życiem a śmiercią, przeszłością i teraźniejszością, historią i gawędą, światłem i ciemnością. Solà czerpie z katalońskiej tradycji ustnej, wykorzystuje sztukę i literaturę, ludowe zaklęcia i baśnie, aby stworzyć zupełnie nowy rodzaj rodzinnej, a zarazem metafizycznej sagi, w której nie do końca wiadomo, kto kogo bardziej prześladuje – umarli żywych czy jednak żywi umarłych.
-
-
MATRONAT
-
Europejka. Gawędy z Polesia
Alexej Sevruk · Wydawnictwo Amaltea · 09-2025
Opis wydawcy:
Europejka. Gawędy z Polesia to wydana w 2023 r. powieść urodzonego w Kijowie czeskiego poety, prozaika, publicysty i tłumacza, Alekseja Sevruka, oparta na wspomnieniach jego babci. Marija, córka ukraińskiej chłopki i czeskiego jeńca wojennego, w ekspresyjnym monologu odmalowuje życie na Polesiu od lat 20. XX wieku aż do czasów współczesnych. I choć mowa głównie o losie jej rodziny i bliskich, bezustannie odciska na nim swe piętno krwawa historia XX wieku: Lenin, Hitler, Stalin, kolektywizacja, wielki głód, wojna, Czarnobyl… Europejka to także opowieść o życiu w wielonarodowym tyglu, wśród Ukraińców, Żydów, Polaków i Rosjan, oraz odnajdywaniu własnej tożsamości – poszukiwaniu odpowiedzi na pytania, czym dla człowieka jest rodzina, przodkowie, narodowość, ojczyzna.
-
Rubi
Damian Jankowski · Wydawnictwo JanKa · 12-09-2025
Opis wydawcy:
Nie sigma, ale enigma – tak by można określić bohatera, który w powieści Damiana Jankowskiego mówi o ludziach sobie bliskich. Jest wśród nich Kamil, przyjaciel, który zginął i został właśnie pogrzebany. Jest dziewczyna-marzenie, realna i nierealna. Jest babcia Wanda ze swoimi siarczystymi przekleństwami. Mama, ojciec, siostra Ania, wujek Olek i ciocia Zosia okażą się postaciami z krwi i kości – uwikłanymi w barwne relacje wzajemne, wielkie i drobne szczegóły codzienności Wiagar. Wszyscy oni – nazwani i czule przedstawieni – staną się towarzyszami tej podróży z pogrzebu przyjaciela. Ożyją we wspomnieniach i dygresjach o rodzinnych kłopotach, tajemnicach i powtarzanych żartach. Gawęda, podsycana obecnością słuchaczki kierującej samochodem, stanie się podnietą do pytań najważniejszych. O zagadki losu, odmiany przyjaźni, miłości i śmierci. O to, jak rodzi się człowiek w życiu-podróży-opowieści.
-
MATRONAT
-
-
Smak dojrzałych jabłek
Karolina Wilczyńska · Wydawnictwo Literackie · 10-09-2025
Opis wydawcy:
Całe życie poświęciła innym… Teraz przyszedł czas, aby pomyśleć o sobie.
Czy warto przekreślić przeszłość i zacząć wszystko od nowa?
Lidia zbliża się do pięćdziesiątki. Córka mieszka w Londynie, mąż Maciej żyje głównie pracą, a ona coraz częściej czuje się samotna. Kiedy Maciej w ostatniej chwili odwołuje ich wspólne wyjście, na które tak długo czekała, coś w niej pęka. Po latach poświęceń postanawia w końcu zrobić coś dla siebie. Wyjeżdża na wieś i wprowadza się do Bogumiły, emerytowanej pianistki, która szuka towarzystwa. Nie wie jeszcze, że ta decyzja odmieni jej życie.
Witold ma dwoje małych dzieci, pracę, która go wypala i poczucie, że ciągle musi być dla kogoś dostępny. Zmęczony życiem, w którym próbuje pogodzić obowiązki zawodowe, rodzinne i narastający stres, coraz częściej odwiedza ciotkę Bogumiłę. To właśnie w jej domu znajduje upragniony spokój. Tam też poznaje Lidię.
Witold i Lidia zaczynają się zastanawiać, czego tak naprawdę chcą od życia. Ich relacja rodzi się z prostych rozmów, ale prowadzi do pytań, które zbyt długo odkładali. Czy to początek nowego rozdziału, czy tylko chwilowe zauroczenie?
Smak dojrzałych jabłek to historia o relacjach i uczuciach zarówno tych wygasłych, jak i tych, które dopiero się rodzą. O niełatwych, ale koniecznych decyzjach oraz o dojrzewaniu do wyboru odmieniającego wszystko.
-
Zwiezda
Katarzyna Michalczak · Wydawnictwo Literackie · 24-09-2025
Opis wydawcy:
Kinga, czterdziestoletnia matka małego Malinka i partnerka Mateusza, psychoterapeuty, przyjmuje do swego domu cztery Ukrainki, uchodźczynie z ogarniętego wojną kraju. Z Kijowa przywozi je Szwed Hakan, nie całkiem bezinteresownie: Katia, matka małej Saszy, jest surogatką, noszącą dziecko, którego żona Hakana mieć nie może. Wszyscy są w drodze do Szwecji, ale czy na pewno wyjadą? I czy Katia nie jest przypadkiem ofiarą manipulacji?
Nowa sytuacja sprawia, że Kinga po raz kolejny mierzy się ze swoją bolesną przeszłością. Próbując zrozumieć zachowanie Katii, towarzyszących jej krewniaczek, Hakana i Mateusza, musi też zastanowić się nad kwestiami, których na co dzień raczej nie roztrząsamy.
Czy bycie cały czas w centrum własnej uwagi to egoistyczne nadużycie? Jak zrozumieć cudzy punkt widzenia, tak odmienny od naszego? Gdzie kończy się pomoc, a zaczyna bezprawna ingerencja? Dlaczego tak trudno jest wpuścić do swojego życia, nawet tylko na chwilę, kogoś obcego? Jak pomagać, nie oceniając i nie pozbawiając nikogo godności? I wreszcie, czy można… przestać być matką?
Zwiezda to powieść wnikliwa, niekiedy bolesna, choć niepozbawiona optymizmu. Katarzyna Michalczak do końca przykuwa naszą uwagę i zachęca do zadawania sobie pytań – na temat naszych uprzedzeń, empatii, egocentryzmu i… macierzyństwa, które ma niejedno oblicze.
Napisana pięknym językiem, Zwiezda mówi także o samotności w związku, wpływie przemocy na nasze życie i – o miłości. To poruszająca historia o trudnych emocjach i wyzwaniach na pełne chaosu czasy, w których niespodziewanie przyszło nam żyć.
„Zwykło się mawiać, że dobra literatura to taka, która w nieuchwytny sposób ciąży ku życiu i ku śmierci. Katarzyna Michalczak udowadnia, że gdzieś pomiędzy są jeszcze ludzie, których można naprawdę pięknie opowiedzieć, biorąc garściami z jazgotu, który w nich wiruje. Żywiołem Katarzyny Michalczak jest życie i światło, które emituje. Pamiętajcie o tym – ta historia świeci jasno, chociaż przychodzi z ciemności. Zwiezda to powieść, która bez wątpienia pozycjonuje jej autorkę w ścisłej czołówce współczesnej polskiej prozy”.
Marcin Zegadło -
-
-
Syreny mają ości
Aleksandra Zielińska · Znak Agora · 10-09-2025
Opis Wydawcy:
Kobiety od Ambroziewiczów podobno są przeklęte. Najmłodsza, Zofia, zdołała wyrwać się z rodzinnych Grzmotów, ale gdy tylko spogląda w lustro, ciało przypomina jej o tym, co odziedziczyła. Zaczerwieniona skóra wygląda, jakby pokrywała ją rybia łuska. Czy to psychosomatyczna reakcja, czy zwyczajny skutek bycia syreną? A jakby tego było mało, Zofia otrzymuje pokaźny pakiet listów od matki. Matki, która przecież od lat nie żyje.
W tych pomiętych kartkach zapisał się pewien ślad. Historia, którą Zofia musi przepisać po swojemu. A zrobić może to tylko w jednym miejscu na świecie: w rodzinnym domu w zakolu Sanu. Jakie tajemnice zostawiły jej matka, babka i prababka? Dlaczego właśnie teraz sekrety o sobie przypominają?
Najnowsza powieść Aleksandry Zielińskiej to nie tylko historia wspólnoty kobiet. To opowieść o ciele jako nośniku pamięci, o łuskach, które wyrastają z traumy, i o tym, że czasem miłość boli — ale i chroni.
Dojrzała literacko i śmiała gra z tradycją prozy Eleny Ferrante czy Annie Proulx. Ale tu zamiast Neapolu i Nowej Fundlandii są rozmokłe Grzmoty, spuchnięty San i zapomniane mapy pokoleń kobiet, które musiały walczyć o siebie.
Trzeba mieć dużo odwagi, żeby po Toni Morrison, Elenie Ferrante czy Zadie Smith sięgać po motyw matki i córki. Aleksandra Zielińska ją ma – podobnie jak talent, na którym ta odwaga musi się wesprzeć, by opowiedzieć o polskich syrenach, kobietach zarządzających lokalnym światem, niepodległych i ciągle o swą swobodę walczących. Każdy kraj ma swoje czarownice, których córkami podobno jesteśmy. Zielińska bierze na warsztat taką właśnie rodzinę – syren-czarownic, babek-wróżek. Nie opowiada jednak feministycznego, sentymentalnego i oklepanego mitu, lecz mierzy się z prawdziwymi kosztami ich buntu.
-
Obiekty głębokiego nieba
Jakub Małecki · Wydawnictwo SQN · 10-09-2025
Opis wydawcy:
granice, ciało, wszechświat, relacja, przyciąganie, odwaga, bliskość
-
-
-
Głód
Maciej Duda · Wydawnictwo W.A.B · 10-09-2025
Opis wydawcy:
Szybko znalazłam swoje miejsce w tej powieści. Tak jakbym w jednym z sąsiednich domów wsi otworzyła na oścież okno, usiadła na jego parapecie i przyglądała się ruchowi tej narracji zanurzona w zapachach, odgłosach, słońcu pracującym na skórze. To dla mnie opowieść w dużej mierze o zamieszkiwaniu, wchodzeniu we wspólnotę, a także o wykluczeniu. Autor przykłada do mojego oka kalejdoskop i mówi: patrz.
A ja od początku powieści do końca podążam za dynamiczną zmianą optyki, głosów i poznaję różne odmiany głodu.” Małgorzata Lebda
„Czy możliwa jest powieść-głód? Autor wypracował niecodzienną poetykę własną. Poetykę głodu. Narrator nie pożera świata, lecz wchodzi we wszystko, co napotyka: wnika w ludzi, w ogród, las, dom, sprzęty. Myśli ich myślami, czuje ich emocjami, opowiada ich funkcje. Przechodzi jak głodny duch od jednego bohatera do drugiego i zaplata całą opowieść. Jego narracyjna wędrówka zaczyna się od śmierci, a kończy na pogrzebie. Nie ma tu jednak żadnej tezy, jest natomiast odkryty przez autora na własny użytek, stały konflikt formy i wielości, planu i bałaganu, pragnień i osobności. Głód łączy to wszystko, ale i pochłania. Literacki pomysł Macieja Dudy zaciekawia, zmienność perspektyw budzi uznanie, a nieustępliwość wciąga.”
Przemysław Czapliński„Tę zmąconą firlejką historię opowiada zdziwiony narrator. Lubi podrzucać książki do gminnej biblioteki, wprawiając w ruch cudze wizje. Próbuje wytyczać granice wsi, którą niegdyś zamieszkiwali Niemcy. Domyśla topografię, biografie sąsiadów, biocenozę ogrodu i lasu; smaki i zapachy. W starych zeszytach odkrywa archiwum afektów. Powściąga je krótkimi zdaniami. W przedmiotach i tkaninach dostrzega rzemieślniczą sprawność. Tytułowy głód trawiący bohaterki i bohaterów – idący z brzucha i lędźwi – nie ustaje ani teraz, ani po śmierci. Tej zasadzie podlega każdy i wszystko. Piękna, skupiona, baśnio-realna proza.”
Inga Iwasiów
-
W dobrych rękach
Yael van der Wounden · Wydawnictwo Znak · 24-09-2025
Opis wydawcy:
Laureatka Women’s Prize for Fiction i finalistka Nagrody Bookera
Tajemnicza, zmysłowa i prowokująca powieśćIsabel wiedzie samotne życie na holenderskiej prowincji – uporządkowane niczym odziedziczona przez nią porcelana. Wszystko ma tu swoje miejsce, rytm i przeznaczenie. W rodzinnym domu czas płynie niezmiennie wśród brzęku naczyń i szeptów przeszłości. Do czasu gdy zamieszkuje w nim dziewczyna brata Isabel – Eva. Głośna, radosna i bezwstydnie żywa.
Wspólne lato wypełnia walka, w której potrzeba kontroli przegrywa z budzącym się uczuciem. To, co połączy obie kobiety, odsłoni więcej, niż chciałyby odkryć. I zachwieje wszystkim, co Isabel uważała dotąd za pewnik.
W dobrych rękach to mistrzowska, literacko wysmakowana powieść; proza Yael van der Wouden ma niezwykłą siłę oddziaływania – genialnie łączy emocjonalne napięcie z realiami historycznymi. Takie książki to prawdziwa rzadkość.
-
-
-
Nieprzyjaciel
Michael Crummey · Wydawnictwo Świat Książki · 10-09-2025
Opis wydawcy:
Mroczna, fascynująca opowieść o miłości i jej granicach, a także o deprawującej sile władzy autora bestsellerów „Dostatek” i „Pobojowisko”.
W odizolowanej osadzie na północnym wybrzeżu Nowej Fundlandii bezwzględny akt sabotażu doprowadza do wyniszczającego konfliktu między bratem i siostrą – właścicielami dwóch największych firm handlowych w Mockbeggar.
Każde z nich walczy o władzę pośród ograniczonych zasobów północnego Atlantyku i dąży do zemsty na osobie, którą nienawidzi najbardziej na świecie. Ich nieugięta wrogość z roku na rok przybiera na sile, coraz mocniej dzieląc społeczność.
W końcu nawet niewinni mieszkańcy Mockbeggar zostają zmuszeni do opowiedzenia się po jednej ze stron – a konsekwencje niezależnie od podjętej decyzji będą katastrofalne.
Nagrodzona prestiżową Dublin Literary Award (2025) bestsellerowa powieść, okrzyknięta mianem książki roku m.in. przez „New Yorkera”, „The Globe and Mail”, „Toronto Star” i „Kirkus Reviews”.
-
Max, Mischa i ofensywa Tet
Johan Harstad · Wydawnictwo Relacja · 24-09-2025
Opis wydawcy:
Dzieciństwo Maxa upłynęło pod znakiem hałaśliwych zabaw i wiecznego oczekiwania na powrót ojca pracującego jako pilot. Teraz Max Hansen podróżuje po Stanach Zjednoczonych i mierzy się z rozpadem rodziny.
Max, Mischa i ofensywa Tet to monumentalna, ponad 1000-stronicowa powieść o sztuce, tęsknocie za domem i próbach stworzenia własnego miejsca na ziemi, o taktykach partyzanckich z Wietnamu i teatrze. Ale przede wszystkim to powieść o wielkim pytaniu, które prędzej czy później zadaje sobie każdy, kto opuścił dom: jak długo można być nieobecnym, zanim będzie za późno, by wrócić?
Niezwykła podróż przez kontynenty i lata. Harstad z wirtuozerią łączy elementy historyczne z fikcją, tworząc literacką ucztę dla tych, którzy cenią głębokie, wielowątkowe historie. -
-
-
Październikowa rdza
Agnieszka Kuchmister · Wydawnictwo ZnakLiteranova · 10-09-2025
Opis wydawcy:
W sercu Dolnego Śląska rośnie mroczny las.
Czy odważysz się wejść i zmierzyć z jego tajemnicą?Szwarzeb, 1989 rok. W niewyjaśnionych okolicznościach znika Alicja Wicher. W miasteczku, w którym każdy ma coś do ukrycia, nikt nie szuka jej zbyt długo. Siedem lat później Agata Kot, córka grabarza, przypadkiem natrafia na ślad zaginionej dziewczyny. Nie podejrzewa jednak, że kluczem do prawdy będzie przeszłość, od której nie można uciec.
By rozwikłać tę zagadkę, trzeba będzie zanurzyć się w stuletnią historię miasteczka u stóp Karkonoszy, odkryć tajemnicę skarbu z pałacu Ackermanów i poznać dzieje rodzin, które od lat skrywają swoje sekrety w starych, poniemieckich domach. A może prawda czai się wśród mglistych ścieżek lasu, gdzie nocami błąka się duch świętej Rosamundy, a niektórzy w mroku widzieli wilkołaka?
Hipnotyzująca, misternie skonstruowana powieść o małomiasteczkowych tajemnicach, duchach przodków, miłości i zbrodni stłumionej milczeniem.
Dziewięć splecionych życiorysów. Jedno zniknięcie. I pytanie, które powraca niczym echo: jak głęboko trzeba zabrnąć w przeszłość, żeby odnaleźć się w teraźniejszości?
NIEKTÓRE BAŚNIE SĄ OKRUTNE. NIEKTÓRE KOŃCZĄ SIĘ ŹLE. A INNE TAK PRZERAŻAJĄ BO SĄ PRAWDZIWE.
-
Kocham, Freddie. Sekretne życie i miłość Freddie’go Mercury’ego
Lesley-Ann Jones · Wydawnictwo SQN · 10-09-2025
Opis wydawcy:
Jedynie nieliczni wiedzieli, że Freddie Mercury prowadził pamiętnik.
Po śmierci w 1991 roku pozostawił po sobie siedemnaście ręcznie zapisanych notesów, które zaczął spisywać w 1976 roku, gdy Queen był u szczytu globalnej sławy. Ostatniego wpisu dokonał zaledwie kilka tygodni przed końcem życia.
Tylko cztery z najbliższych mu osób wiedziały o istnieniu tych pamiętników. Jednej z nich Freddie powierzył je przed śmiercią.
W obliczu wielu nieprawdziwych informacji, w 2021 roku powierniczka wspomnień Mercury’ego zwróciła się do autorki z bezprecedensową propozycją, dając jej całkowity i nieograniczony dostęp do najbardziej osobistych wyznań artysty. Lesley-Ann Jones przez trzy i pół roku zapoznawała się z najintymniejszymi szczegółami życia Freddiego, oraz tworzyła narrację, która wywróci do góry nogami wszystko to, co wiedzieliśmy o jego dorobku, i dzięki której pokochamy go jeszcze bardziej.
„Kocham, Freddie” wyjawia szokujące sekrety z dzieciństwa Freddiego, odsłania jego najgłębsze lęki i największe pragnienia, śledzi inspiracje napisanych przez niego piosenek, przygląda się jego najbliższym relacjom i wyjawia, kim była miłość jego życia. W końcu możemy poznać prawdziwą historię Farrokha Bulsary, jednego z najbardziej ikonicznych artystów w historii.
-
-
-
Lewis Caroll w Krainie Czarów. Prawdziwa biografia Alicji
Robert Douglas-Fairhurst · Wydawnictwo Prószyński i S-ka · 09-09-2025
Opis wydawcy:
To jedna z najlepszych książek, jakie kiedykolwiek napisano o autorze „Alicji w Krainie Czarów”. Robert Douglas-Fairhurst opowiada o zawiłych losach Lewisa Carrolla i Alice Liddell (później Alice Hargreaves) aż do jej śmierci w 1934 roku oraz – do dziś budzącym wiele kontrowersji – związku pisarza z kilkuletnią wówczas dziewczynką.
Jednak znacznie łatwiej potępić Carrolla, niż stwierdzić z całkowitym przekonaniem, jak powinien brzmieć zarzut, historia tych dwojga jest bowiem równie zagmatwana i tajemnicza, jak świat „Alicji w Krainie Czarów” i „Po drugiej stronie lustra”. Nie ulega wątpliwości, że to właśnie Alice Liddell zawdzięczamy, iż szanowany matematyk, profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego Charles Lutwidge Dodgson napisał jedną z najważniejszych książek w literaturze dziecięcej i przeszedł do historii jako Lewis Carroll.
