Recenzja premierowa

Najnowsza książka Zygmunta Miłoszewskiego – Kwestia ceny to wysoce rozbudowana, wielowątkowa książka łącząca w sobie cechy powieści sensacyjnej i przygodowej. Dzięki sylwetce Zofii Lorentz, historyczki sztuki i poszukiwaczki dzieł zaginionych, subtelnie nawiązuje do Bezcennego. Nie stanowi jednak jego integralnej części.

– A skoro jesteśmy zwierzętami – ciągnął Ochocki niezrażony – to rządzą nami zwierzęce instynkty, bardziej one decydują o naszych wyborach niż mądre księgi, pochodzenie społeczne czy wykształcenie. A jaki jest najsilniejszy instynkt?
– Chędożenie.
Ochocki wywrócił oczami
– Instynkt przetrwania.

Najmłodsze literackie dziecko Miłoszewskiego swój bieg bierze na początku XX wieku, gdy podczas sztormu ze swoim życiem żegna się wybitny badacz Benedykt Czerski, który to własną piersią gotów jest ochraniać odnalezione zabytki syberyjskiego ludu Ajnów. Wątek ten przeplata się z czasami współczesnymi. Poznajemy kolejnego badacza –  Bogdana Smugę. Uczony wierzy, iż skarb Czerskiego kryje w sobie wartość iście przełomową dla ludzkości, w jego zdobyciu zaś potrzebuje niezbędnej pomocy. Zwraca się zatem z prośbą o pomoc do Zofii Lorentz.

Kolejni lekarze z zadowoleniem i odrobiną dumy, jakby to była ich osobista zasługa, twierdzili, że Karol Boznański w ogóle i każdy jego podzespół w szczególe są zdrowi. Tylko, że z jego głowy ulatują wspomnienia. Może to stres? Może zła dieta? Proszę odpocząć, pojechać na wakacje, jeść więcej warzyw.
Pojechali, nażarli się warzyw, wrócili. Nic się nie zmieniło.

Jako że miłość do partnera zdaje się być dla Zofii priorytetem, profesorka wierzy, że intratne zlecenie pomoże w leczeniu ukochanego i podejmuje się rzuconego przez Smugę zadania… W tym oto miejscu rozpoczyna się wielowarstwowa przygoda, która rzuca bohaterów od Syberii po Paryż, a kończy swój bieg na tajemniczym okręcie- widmie, miejscu rodem z filmów science-fiction.

Kwestia ceny to powieść gęsta i intensywna, napisana w sposób zamaszysty i z przytupem. Gąszcz rozbudowanych i pozornie odległych sobie wątków może początkowo odstraszać. Perfekcyjnie ich poprowadzenie, nieoczywiste powiązania, nieoczekiwane zwroty akcji pochłaniają jednakże z każdą stroną bardziej, odkrywając przed odbiorcą szerokie uniwersum, które ma za zadanie ukazać, iż wszystko we współczesnym świecie może być tylko i wyłącznie kwestią ceny. Warstwa społeczno-obyczajowa bowiem, tuż obok suspensu, stanowi pokaźne podłoże utworu. Dotyka spraw uniwersalnych, ściśle związanych z człowieczeństwem i jego atawistycznymi pobudkami, prowadzącymi finalnie do upadku.

To, co przykuwa uwagę najmocniej to fakt, iż Miłoszewski bawi się słowem. Udowadnia, że ma do niego zarówno szacunek jak i dystans. Ze zwykłej powieści szpiegowskiej stworzył bowiem rzecz napisaną ze swadą, lotną i pozbawioną nadęcia. Humor sytuacyjny i subtelnie wpleciona ironia odgrywają tutaj znaczną i znaczącą rolę, a tym samym wyróżniają powieść z morza jej podobnych. Kwestia ceny idealnie sprawdzi się w roli wakacyjnej lektury. Teoretycznie reprezentuje niezobowiązujący gatunek łączący w sobie elementy thrillera, powieści szpiegowskiej i przygodowej, w rzeczywistości jednak napisany został w sposób inteligentny: z rozmysłem, dystansem i przysłowiowym „jajem”.

Tytuł: Kwestia ceny
Autor: Zygmunt Miłoszewski
Wydawnictwo: W.A.B.
Rok wydania: 2020
Ilość stron: 527